Η ψυχή μας κρεμασμένη στα μανταλάκια. Τα περιοδικά μας ως εργαλεία μάχης.

Γιατί επιλέγεις να βγάλεις ένα περιοδικό έντυπο; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα που θέσαμε σε μια εποχή στην οποία παρατηρήσαμε ότι η κουλτούρα ανάγνωσης εντύπων έχει υποχωρήσει.
Αλλά ας το πιάσουμε από την αρχή.

Ζούμε στον λαμπερό κόσμο των πρωτοσέλιδων και των ιλλουστρασιόν εξώφυλλων, της γρήγορης σάρωσης και της δίεσης, των τουίτς και της μικροανάγνωσης*. Στον κόσμο, όμως, αυτό βρίσκουμε ακόμα την ανάγκη  δημιουργίας έντυπου υλικού και μάλιστα περιοδικού για να διαχύσουμε τις σκέψεις και τις ιδέες μας και θέλουμε να αναλύσουμε το περιοδικό ως μέσο, ως διαδικασία, ως συσχετισμό και τελικά ως εργαλείο.

Στην εποχή του θεάματος γνωρίζουμε πώς να παράγουμε θέαμα. Ίσως να μην έχουμε ακριβώς τα εργαλεία της κυριαρχίας, ίσως να μη γνωρίζουμε καλά πώς να τα διαχειριστούμε Δεν ήταν όμως ποτέ αυτός ο σκοπός μας. Η έκδοση περιοδικών δεν είναι για μας μια φιγούρα, είναι ένα εργαλείο πολιτικής ανάλυσης. Δεν έχουμε σκοπό να συλλέγουμε συγκεχυμένες πληροφορίες και να τις διαβάζουμε με ένα γρήγορο σκρολ ντάουν, βαρεθήκαμε να είμαστε αναγνώστες μιας πολιτικής σύγχυσης και αποπροσανατολιστικών ειδήσεων, αλλά προσπαθούμε καθημερινά να δημιουργούμε εργαλεία ερμηνείας του κόσμου.

Σίγουρα δεν μιλάμε για οποιοδήποτε περιοδική έκδοση. Σίγουρα όχι για περιοδικά εμπορεύματα, για περιοδικά για άντρες, για εγκύους, για μαγειρική, για οπλικά συστήματα. Γιατί υπάρχουν κάποια περιοδικά – “τα περιοδικά μας” – που προσπαθούν να ξεφεύγουν από την κυρίαρχη έντυπη κουλτούρα, προσπαθούν να διαφέρουν και να αποτελούν ένα έντυπο όπλο. Η έκδοση περιοδικών εντύπων είναι μια πολιτική διαδικασία. Είναι μια από τις διαδικασίες που επιλέγουμε και ένα από τα εργαλεία μας, από τα οποία αναπτύσσονται απόψεις και σκέψεις και εκτίθενται σε όλους ανοιχτά. Αποτελεί τελικά ένα πολιτικό προτσές, έναν μηχανισμό διάχυσης της κουλτούρας μας, του πολιτισμού μας, του εφιάλτη τους.

Το περιοδικό έχει υλικότητα και χρονική υπόσταση. Φτιάχνει σχέσεις όταν το παράγεις και το συζητάς στις συνελεύσεις, όταν το πηγαίνεις στο τυπογραφείο και το παραλαμβάνεις από αυτό, όταν το μοιράζεις χέρι με χέρι ή όταν ψάχνεις σε ποια μέρη θέλεις και μπορείς να το διανύμεις. Δημιουργεί σχέσεις μεταξύ αυτών που το φτιάχνουν και αυτών που το διαβάζουν, δημιουργεί προσδοκία για συνέχεια και αναγνωστικό κοινό.

Αυτό που τελικά θα μπορούσαμε να πούμε, ώστε να μην φανούμε φετιχιστές, είναι πως τα περιοδικά μας είναι μια “δικαιολογία”. Άλλη μια δικαιολογία ώστε να εφαρμόσουμε τις πρακτικές μας, να δημιουργήσουμε τις διαδικασίες και τις σχέσεις που επιθυμούμε, να διαχύσουμε τις ιδέες μας, τις εμπνεύσεις και τις ανησυχίες μας. Είναι μια ξεκάθαρη πρόθεση, μία πρόθεση που αποτυπώνεται στο κάθε κείμενο και στο πώς αυτά τοποθετούνται μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα ενιαίο σύνολο ανάμεσα σε ένα εξώφυλλο και ένα οπισθόφυλλο.  Προσπαθώντας να κρατηθούμε μακριά από συγγραφικές αλαζονείες, συντακτικές ομάδες και λογοκρισίες, δημιουργούμε μακρά και πολύπλοκα εντιτόριαλς, αναλύσεις για το περιοδικό ως εργαλείο μάχης και ως μέσο πολιτικής δράσης.

Ο καθένας μπορεί να εκδώσει ένα περιοδικό, μια εφημερίδα, μια αφίσα κλπ. Είναι γεγονός όμως πως οι θεματικές που αναλύονται στο κάθε περιοδικό το διαφοροποιούν ή όχι από αυτά με τα ιλουστρατιόν εξώφυλλα. Θεματικές που δημιουργούνται με αφορμή τεκταινόμενα στο κοινωνικό γίγνεσθαι, σπίθες εξεγέρσεων, αναλύσεις ατομικών και συλλογικών προβληματισμών ή και συνειδητές θεωρητικές προσεγγίσεις, οδηγούν στο να δημιουργείται ένα πολιτικό και διαδραστικό αμάλγαμα, που έχει ως αποτέλεσμα την έκδοση του κάθε περιοδικού εντύπου. Πίσω όμως από τις θεματικές βρίσκονται αυτοί που αποφασίζουν τι θα γραφτεί, πώς θα γραφτεί, ποιος θα είναι ο κώδικας επικοινωνίας και τρόπος συνεννόησης της ομάδας ποιος θα είναι ο τρόπος οργάνωσης του περιοδικού. Βρίσκονται όλοι αυτοί που ένιωσαν την ανάγκη, όχι μόνο να εκφραστούν γραπτά εκθέτοντας τον εαυτό τους, αλλά και να δώσουν μια υπόσχεση πως θα το ξανακάνουν.

Θέλουμε να δούμε τι συμβαίνει σε αυτόν τον θεαματικό κόσμο μέσα στον οποίο εκθέτουμε τον εαυτό μας, την ψυχή μας, τα περιοδικά μας. Θέλουμε να δούμε τι προκύπτει από τις μικρές και μεγάλες “απογοητεύσεις” και πώς η διαδικασία και τα άτομα που συμμετέχουν σε αυτή αλλάζουν, ωριμάζουν και επαναπροσδιορίζονται από αυτή. Να μοιραστούμε την αγωνία που νιώθουμε κάθε φορά που οι στοίβες των τυπωμένων περιοδικών παραμένουν σχεδόν στο ίδιο ύψος, κάθε φορά που στερεύουν οι χώροι για μοίρασμα και διανομή, κάθε φορά που βλέπουμε το αναγνωστικό κοινό να είναι μικρότερο από όσο ελπίζαμε και λιγότερο “ψημένο” από εμάς τους ίδιους.

Σίγουρα η λύση μας δε βρίσκεται στις αναλύσεις για αποδοτικές δίαιτες, στις αισθητικές μόντες και τα εφετζίδικα τρικ. Σίγουρα δε θα ενδώσουμε στις αναγνώσεις σε βάρος της ανάλυσης, ούτε θα ενταχθούμε στο σαπίλα του θεάματος. Θέλουμε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε και να δημιουργούμε με τους τρόπους που έχουμε αποφασίσει εμείς οι ίδιοι. Αρνούμαστε μεν να θεωρήσουμε τα εργαλεία μας ξεπερασμένα και παρελθοντικά, αναρωτιόμαστε δε πώς λειτουργούν, επιζούν και προσαρμόζονται οι διαδικασίες που πλαισιώνουν την έκδοση και τη διάχυση ενός έντυπου περιοδικού.

Η συνάντηση ατόμων και η διαμόρφωση του πολιτικού πλαισίου για την περιοδική ανάλυση ζητημάτων είναι μια διαδικασία που μας διαφοροποιεί από τη φθηνή ενημέρωση και το λάιφστάιλ και στοχεύει στη βαθύτερη κατανόηση όσων μας απασχολούν. Αυτή η διαδικασία δε χωράει διευθυντές και υπαλλήλους, αλλά γίνεται πράξη με οριζόντιες μορφές παραγωγής λόγου, χωρίς τα μπανάλ πρότυπα της εμπορικής έντυπης κουλτούρας.

Στόχος μας λοιπόν σήμερα είναι να δώσουμε λίγο παραπάνω σημασία στα εντιτόριαλς μας, στους προλόγους που αναφέρονται στη χρονοβόρα διαδικασία της συγγραφής, του τυπώματος και της διάχυσης ενός “κινηματικού” έντυπου περιοδικού.